Leczenie uzależnienia od komputera
Leczenie uzależnienia od komputera
Współczesny świat oddaje nam do dyspozycji szereg udogodnień i ułatwień. Przedstawia szeroką ofertę rozrywki, związaną z tzw. życiem w wirtualnym świecie. Nie zdajemy sobie jednak często sprawy z tego, że nadmierne obcowanie z komputerem, grami, Internetem i opieranie na tym swojej codzienności może i często skutkuje poważnym problemem, aby się z nim uporać konieczne jest leczenie uzależnienia od komputera.
Uzależnienie od komputera czy Internetu już jakiś czas temu zostało wprowadzone do międzynarodowej klasyfikacji chorób OCD-10. Choroba ta może dotknąć każdego, kto obcuje z technologiami komputerowymi. Uzależnienie od komputera, w przypadku którego wskazane jest leczenie charakteryzuje się patologiczną wręcz potrzebą korzystania z wirtualnego świata. Utratą umiejętności społecznych, a także zaniedbaniem codziennych czynności i obowiązków. Potrzeba spędzania czasu przed monitorem jest tak silna, że prowadzi do stanu uzależnienia od komputera.
Uzależnienie od komputera – leczenie
Leczenie tej choroby nie jest jednak łatwe. Dzisiejsze społeczeństwo za standard uznaje nadmierne korzystanie z nowinek technologii komputerowej. W konsekwencji powoduje ogromną trudność w zdiagnozowaniu stanu patologicznego. Jedynym sposobem określenia stanu i poziomu uzależnienia od komputera jest szczegółowa rozmowa z pacjentem. Na jej podstawie specjaliści od terapii uzależnień wraz z pacjentem są w stanie odnaleźć podłoże choroby i wspólnie podjąć z nią walkę. Stwierdzając u siebie uzależnienie od komputera, należy zdecydowanie i jak najszybciej podjąć kroki zmierzające do terapii.
Nie jest to proste, gdyż w coraz bardziej elektronicznym świecie, przyznanie się do uzależnienia od komputera i leczenie tej choroby, może spowodować wystawienie się na pośmiewisko. Chory często słyszy w swoim otoczeniu, że sam sobie poradzi z kłopotem, a poza tym, wyolbrzymia. Jednak patologiczne wręcz przebywanie w wirtualnym świecie może mieć tragiczne skutki. Leczenie uzależnienia od komputera nie jest łatwe. Pacjent musi nauczyć się od nowa zachowań społecznych, otwartości na innych ludzi, życia w realnym świecie, wśród społeczeństwa.
Terapia w ośrodku
Tylko profesjonalna terapia w połączeniu z silną motywacją chorego do powrotu do normalności, mogą uwolnić od uzależnienia od komputera i Internetu. W naszym ośrodku przeprowadzamy skuteczne terapie uzależnionych od komputera. Leczenie skupia się na indywidualnych i grupowych zajęciach terapeutycznych. Jeśli komputery zawładnęły twoim życiem, a ty chcesz wrócić do normalności, skorzystaj z wiedzy i doświadczenia oraz profesjonalnej opieki w naszym ośrodku leczenia uzależnień.
Uzależnienie od komputera i Internetu, podobnie jak inne nałogi , powoduje utratę kontroli nad swoim zachowaniem i życiem . Osoba uzależniona odczuwa wewnętrzny przymus korzystania z komputera i sieci. Coraz więcej czasu poświęca na byciu „Online” . Nie panuje nad jego rozpoczynaniem, kończeniem ani nad stopniem „korzystania” z niego. Pozbawiony dostępu do Internetu uzależniony odczuwa dyskomfort, ma objawy zbliżone do zespołu abstynencyjnego, np. jest pobudzony psychoruchowo, cierpi depresję, ma zaburzenia snu
Zespół Uzależnienia Internetowego (ZUI)
Obejmuje on wymienione poniżej skutki fizjologiczne :
- Zaburzenia fizyczne − wady postaw, skrzywienia kręgosłupa, wady wzroku, uszkodzenia nerwów odpowiedzialnych za ruchy nadgarstka i dłoni;
- Zaburzenia wzroku – osoby często korzystające z komputera skarżą się na problemy ze wzrokiem; jest to spowodowane promieniowaniem, które emituje monitor (obecnie coraz rzadziej, gdyż tradycyjne monitory kineskopowe wyparte są przez mniej szkodliwe LCD);
- Zespół kanału nadgarstkowego czasami zwanego „ciasnym nadgarstkiem”, występuje przy długotrwałym, nieumiejętnym korzystaniu z klawiatury komputerowej, długotrwałym napięciem mięśni, co może prowadzić do bolesnych skurczów mięśni, co z kolei prowadzi do ucisku tętnicy promieniowej i łuków tętniczych dłoni, a co za tym idzie – niedokrwienia ręki na odcinku nadgarstek – śródręcze – palce;
- Naprężenia mięśni pleców i karku, skrzywienie kręgosłupa; nieodpowiednie krzesło czy pozycja mogą być przyczyną skrzywień kręgosłupa. Mogą także powodować RSI – zespół urazów wynikający z chronicznego przeciążenia i nieergonomicznego miejsca pracy;
- Przewlekłe bóle ramion, przedramion, przegubów i dłoni, których przyczyny mogą kumulować się, nie dając o sobie znać przez wiele lat.
Objawy te są odczuwane dopiero podczas pracy, po długim czasie lub po odejściu od komputera. Mózg silnie koncentruje się w czasie pracy nad tym, co dzieje się na ekranie i nie potrafi w odpowiednim momencie interpretować sygnałów ostrzegawczych.
Typy uzależnienia związanego z komputerem:
- Erotomania internetowa – polega głównie na nałogowym oglądaniu filmów i zdjęć z materiałami pornograficznymi lub pogawędkach na czatach o tematyce seksualnej przy jednoczesnym pogorszeniu jakości życia seksualnego w realnym świecie;
- Uzależnienie od internetowych kontaktów społecznych – osoba uzależniona nawiązuje nowe kontakty za pośrednictwem sieci; ma trudność z nawiązaniem i utrzymaniem relacji bezpośrednio z drugim człowiekiem;
- Uzależnienie od sieci internetowej – polega na uzależnieniu od sieciowych kontaktów społecznych; Osoba uzależniona nieustannie kontaktuje się z innymi użytkownikami poprzez czat, portale społecznościowe, komunikatory internetowe, maile;
- Uzależnienie od komputera – osoba uzależniona nie musi przez cały czas być zalogowana do sieci. Wystarczy jej, że spędza czas przed komputerem;
- Uzależnienie od gier – zaczyna się już w dzieciństwie; gry pozwalają wkraczać w świat fantazji i kreować swoją własną rzeczywistość;
- Przeciążenie informacyjne, czyli przymus pobierania informacji.
Symptomy uzależnienia od komputera, według NCIS (The National Counseling Intervention Services)
Za osobę uzależnioną uznaje się tego, kto:
- Nie potrafi kontrolować czasu spędzanego przy komputerze;
- Kłamie na temat długości czasu spędzanego na korzystaniu z komputera;
- Cierpi negatywne konsekwencje z powodu długiego czasu spędzanego przy PC;
- Traci zasady moralne w związku z wykorzystywaniem fałszywych personaliów;
- Przecenia ważność komputera w swoim życiu;
- Doświadcza mieszanych uczuć: euforii i poczucia winy z powodu „bycia na sieci”;
- Staje się przygnębiony, gdy jego sesja zostanie przerwana przez kogoś z zewnątrz;
- Jest ciągle zajęty korzystaniem z komputera w celach rozrywkowych;
- Używa komputera jako ucieczki od smutku i przygnębienia;
- Ma kłopoty finansowe z powodu nadmiernego korzystania z komputera;
Kryteria diagnostyczne wg Woronowicza
Bohdan Woronowicz przedstawia dwie propozycje kryteriów diagnostycznych, które obejmują nieprawidłowe sposoby korzystania z sieci, prowadzące do istotnego zakłócenia czynności psychicznych i zaburzenia struktur osoby, przejawiających się w okresie minionych 12 miesięcy co najmniej trzema spośród następujących objawów:
Tolerancja rozumiana jako:
- potrzeba coraz dłuższego czasowego korzystania z Internetu celem uzyskania zadowolenia i/ lub
- wyraźny, stopniowy spadek satysfakcji osiąganej przez tę samą ilość czasu przebywania w sieci
Objawy odstawienia manifestujące się:
- zespołem czynników w formie co najmniej dwóch następujących objawów, występujących w okresie od kilku dni do jednego miesiąca, po zaprzestaniu lub ograniczeniu korzystania z Internetu:
– pobudzenie psychoruchowe,
– niepokój lub lęk,
– wyraźne obniżenie nastroju,
– obsesyjne myślenie o tym co się dzieje w sieci,
– fantazje i marzenia senne na temat Internetu,
– celowe lub mimowolne poruszanie palcami w sposób charakterystyczny jak na klawiaturze; - korzystanie z technologii sieci celem uniknięcia przykrych objawów abstynencyjnych po „odstawieniu” Internetu.
- Częstsze przekraczanie planowanego wcześniej czasu korzystania z Internetu.
- Utrwalona potrzeba lub nieudane próby ograniczania lub zaprzestania korzystania z Internetu.
- Poświęcanie dużej ilości czasu na wykonywanie czynności związanych z Internetem, np. kupowanie książek na temat sieci, testowanie nowych przeglądarek stron WWW, porządkowanie ściągniętych z Internetu materiałów, plików, programów itp.
- Zmniejszanie lub rezygnowanie z aktywności społecznej, zawodowej lub rekreacyjnej na rzecz Internetu.
- Korzystanie z Internetu pomimo świadomości doświadczania trwałych bądź narastających problemów somatycznych (fizycznych), psychologicznych lub społecznych, spowodowanych lub nasilających się w związku z korzystaniem z sieci (np. ograniczenie czasu snu, występowanie problemów rodzinnych, spóźnianie się do pracy i na spotkania, zaniedbywanie obowiązków, rezygnacja z innych istotnych działań)
Test dr Kimberly Young pozwalający na wykrycie uzależnienia od Internetu
- Czy czujesz się zupełnie pochłonięty Internetem, myślisz o nim przez cały czas, także kiedy z niego nie korzystasz?
- Czy czujesz potrzebę używania Internetu przez coraz dłuższe okresy czasu, aby osiągnąć satysfakcję?
- Czy odczuwasz trudności w kontrolowaniu czasu, który spędzasz na korzystaniu z Internetu?
- Czy odczuwasz niepokój i podenerwowanie, kiedy usiłujesz ograniczyć korzystanie z Internetu lub całkiem z niego zrezygnować?
- Czy używasz Internetu, aby uciec od problemów lub kiedy dokucza ci poczucie bezradności, winy, lęku albo przygnębienia?
- Czy okłamujesz członków rodziny, aby ukryć swoje wzrastające zaangażowanie w Internet?
- Czy wystawiasz na szwank lub ryzykujesz utratę znaczącego związku, pracy, możliwości nauki lub karierę z powodu korzystania z Internetu?
- Czy powracasz do komputera nawet, jeśli twoje rachunki za korzystanie z Internetu przekraczają twoje możliwości finansowe?
- Czy, kiedy nie masz dostępu do Sieci, występują u ciebie objawy zespołu abstynencyjnego (lęk, narastające przygnębienie)?
- Czy korzystasz z Sieci dłużej niż początkowo zamierzałaś (-eś)?
Jeżeli u osoby występują cztery lub więcej z opisanych symptomów, to można stwierdzić, że osoba ma problem ze zdrowym korzystaniem z internetu.
Konsekwencje uzależnienia od komputera i Internetu:
- zaburzenia relacji interpersonalnych (np. rezygnacja z bezpośredniego kontaktu);
- utrata zainteresowania wszelkimi formami aktywności społecznej;
- zaniedbanie życia rodzinnego;
- zaniedbywanie nauki lub pracy;
- zapominanie o posiłkach;
- zaburzenia w sferze uczuć i emocji;
- utrwalenie postaw egocentrycznych;
- zaburzenia w zakresie własnej tożsamości;
- zawężenie zainteresowań i możliwości intelektualnych;
- zmiana języka (zubożenie, techniczny slang, używanie skrótów);
- zmniejszenie potrzeb seksualnych;
- niekontrolowanie czasu spędzanego w sieci;
- rezygnacja z innych rozrywek i przyjemności;
- brak troski o własne zdrowie (zarwane noce, nieregularne posiłki) i higienę osobistą;
- kłopoty finansowe;
- utrata pracy
Uzależnienie psychiczne od komputera i Internetu powoduje wiele konsekwencji w życiu psychicznym człowieka.
Obejmują one:
- nerwice, lęki lub w układzie nerwowym tzw. padaczka ekranowa;
- uzależnienia;
- zatracenie poczucia realizmu − wielokrotna śmierć bohaterów i możliwość ,,ozdrowień”;
- zagrożenia społeczne − wyizolowanie ze społeczności grupowej, anonimowość
i przestępczość komputerowa; - zagrożenia intelektualne − bezkrytyczne zaufanie w możliwości komputera.
Stres informacyjny – konsekwencją nadmiaru informacji może być brak interesowania się nimi. Jest to specyficzny stan psychiczny u człowieka wywołany powtarzającą się niemożnością przetworzenia wszystkich docierających do niego informacji. Dekoncentracja powoduje zwiększoną skłonność do pomijania informacji istotnych dla podejmowanych decyzji, trudności w znajdowaniu powodów do zainteresowania informacją przez inne osoby, brakiem czasu na refleksję nad mnóstwem informacji.
Leczenie uzależnienia od komputera to również bardzo żmudny proces. Nie należy tego typu schorzenia lekceważyć, ponieważ może doprowadzić do bardzo zgubnych skutków jak w przypadku alkoholu czy narkotyków.